Planowane zaostrzenia prawa karnego – co oznacza dla lekarzy?

Planowane od dłuższego czasu proponowane zmiany w prawie karnym odbiły się głośnym echem w środowisku medycznym [1]. Lekarze obawiają się, że nowelizacja przepisów przyczyni się do surowszego karania za błędy medyczne. Kwestia odpowiedzialności za błędy w procesie diagnostyczno-terapeutycznym powraca również w związku z proponowanym wprowadzeniem systemu no-fault w Polsce, ale to już temat na zupełnie inny artykuł.

19 maja 2022 sejmowa podkomisja po raz kolejny zajęła się projektem ustawy[1]  dotyczącym m.in. zaostrzenia kar za nieumyślne spowodowanie śmierci [4]. Na razie nie wiadomo, czy ustawa zostanie przyjęta, jedno jest jednak pewne – jeśli projekt wejdzie w życie, z dużym prawdopodobieństwem uderzy on w lekarzy, a zwłaszcza tych wykonujących specjalizacje zabiegowe.

Nowelizacja a błąd medyczny

Jakie dokładnie zmiany są planowane? Niepokój w środowisku lekarskim budzi zwłaszcza zaostrzenie kar za nieumyślne spowodowanie śmierci – czyli z art. 155 Kodeksu Karnego. Nowelizacja może bowiem wiązać się z bardziej surowymi karami za popełnienie błędu medycznego w sytuacji, gdy doszło do zgonu pacjenta.

Art. 155 obecnie brzmi “Kto nieumyślnie powoduje śmierć człowieka, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat”. Po nowelizacji zakres kary zwiększyłby się – za nieumyślne spowodowanie śmierci groziłoby od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. Wiąże się to również z innymi konsekwencjami, tj. ograniczenie możliwości wymierzania kary w zawieszeniu czy jej umorzenia. Co w praktyce oznacza to dla lekarzy?

Ostrzejsze kary dla lekarzy? Sprzeciw NRL i OZZL

Już teraz bycie lekarzem w Polsce nie jest łatwe. Absurdy systemu, nadmiar biurokracji, przytłoczenie obowiązkami w związku z błędami organizacyjnymi i brakami kadrowymi, roszczeniowość pacjentów, dobre rady doktora Google… Jeśli do tych wszystkich obciążeń dojdzie zaostrzenie prawa karnego, wykonywanie zawodu lekarza stanie się jeszcze bardziej “sportem ekstremalnym”. Do stresu związanego z codziennymi obowiązkami dojdzie bowiem kolejny – strach o własne bezpieczeństwo i przyszłość swojej rodziny.

Środowiska lekarskie nie pozostały obojętne wobec proponowanej nowelizacji. Głos zabrały samorząd oraz Ogólnopolski Związek Zawodowy Lekarzy. W swoim stanowisku z 24 marca tego roku, Naczelna Rada Lekarska wymienia konsekwencje zmian w przepisach kodeksu karnego, m.in.:

• częstsze orzekanie kary bezwzględnego pozbawienia wolności dla lekarzy w związku z popełnieniem błędu medycznego  – zawieszenie takiej kary jest możliwe tylko wówczas, gdy jest ona krótsza niż 1 rok;
• brak możliwości warunkowego umorzenia postępowania karnego dotyczącego błędów medycznych – zgodnie z polskim prawem, umarzać można jedynie postępowania w sprawach, w których maksymalna kara wynosi 5 lat [3,6].

NRL punktuje, że błędy medyczne, które w założeniu popełniane są nieumyślnie, nie powinny w ogóle być objęte karą pozbawienia wolności. Jak podkreśla z kolei prezes Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy Krzysztof Bukiel, “zaostrzenie sankcji karnej uderzy bezpośrednio we wszystkich medyków” [1]. OZZL jest zdania, że postępowania w sprawach o błędy medyczne powinny być w ogóle oddzielone od działań prowadzonych z zamiarem wyrządzenia krzywdy. Specyfika czynności medycznych w istocie wymaga de facto odrębnych regulacji prawnych. Lekarz, prowadząc proces diagnostyczno-terapeutyczny, działa przecież z intencją wyleczenia pacjenta, a nie doprowadzenia do pogorszenia stanu jego zdrowia czy śmierci.

Czy do zaostrzenia prawa karnego dojdzie już w najbliższym czasie? Tego na razie nie wiadomo. Jedno jest jednak pewne – szykują się nieciekawe czasy dla lekarzy, nie tylko ze względu na zbliżającą się jesień i hurra-optymistyczne podejście rządzących do epidemii COVID-19, której podobno już nie ma….

Gdy prawo nie chroni… Ubezpieczenie gwarantem bezpieczeństwa

Presja, którą wywierają nowe przepisy i coraz większy stres z tym związany, nie sprzyjają pracy, zwłaszcza w zawodzie lekarza.

Co można zrobić, by zapewnić sobie spokój i komfort? Na decyzje rządzących i zmiany prawne nie mamy wpływu, na swoje ubezpieczenie – już tak. By zapewnić sobie poczucie bezpieczeństwa, warto zadbać o kompleksową ochronę, którą oferuje polisa INTER Ochrona Prawna. Zachęcamy do zapoznania się ze szczegółami oferty – wszystkie informacje znajdziesz na naszej stronie internetowej.

Ubezpieczenie INTER Ochrona Prawna obejmuje ochroną interesy prawne lekarzy zarówno w sprawach cywilnych, jak i karnych. W ramach polisy zyskujesz ponadto ochronę w zakresie:

• sporów z ZUS i NFZ,
• spraw związanych z prawem pracy,
• spraw dotyczących ubezpieczeń społecznych,
• postępowań przed sądem dyscyplinarnym.

Rozszerzając polisę o wariant INTER Ochrona Prawna Zawodu i Życia prywatnego, otrzymujesz ponadto ochronę prawną także w życiu prywatnym i w ruchu drogowym. Ubezpieczenie obejmuje również Twojego męża lub żonę.

Możesz też skorzystać z wideoporad online radcy prawnego lub doradcy podatkowego – to wygodna pomoc zwłaszcza dla lekarzy prowadzących własną działalność gospodarczą, ale przyda się każdemu medykowi, który potrzebuje szybkiej konsultacji z tego zakresu.

Z kolei w ramach ubezpieczenia w wariancie Premium przygotowaliśmy dla Ciebie ochronę w sprawach dotyczących Twoich danych osobowych oraz wybranych praw rzeczowych (służebność, użytkowanie, użytkowanie wieczyste, zasiedzenie).

Podsumowanie

W tych niespokojnych czasach warto zadbać o to, na co mamy realny wpływ. INTER Ochrona Prawna to ubezpieczenie skrojone na miarę potrzeb każdego lekarza. Kompleksowa ochrona w obszarze prawnym to fundament poczucia bezpieczeństwa – tak potrzebnego osobom pracującym w stresującym i wymagającym zawodzie medycznym.

Referencje:

1. https://bml.pl/artykuly/news/czy-dojdzie-do-zaostrzenia-kar-za-bledy-medyczne-sprzeciw-ozzl (data ostatniego dostępu: 19.05.2022r.)
2. https://ozzl.org.pl/aktualnosci/14202-ozzl-protestuje-przeciwko-zaostrzeniu-kar-z-art-155-kodeksu-karnego-bo-uderzaja-one-w-lekarzy-stanowisko-zk-ozzl (data ostatniego dostępu: 19.05.2022r.)
3. https://bml.pl/artykuly/news/coraz-wieksza-presja-na-lekarzach-zapowiedzi-byly-no-fault-nadal-nie-ma
4. https://bml.pl/artykuly/news/zaproponowany-system-no-fault-nie-podoba-sie-srodowisku-lekarskiemu
5. https://www.rynekzdrowia.pl/Prawo/Dzis-w-Sejmie-nowelizacja-Kodeksu-Karnego-Dotyczy-m-in-zaostrzenia-kar-za-bledy-medyczne,232600,2.html
6. Stanowisko Prezydium Naczelnej Rady lekarskiej z 24 marca 2022r. ws. nowelizacji kodeksu karnego https://sip.lex.pl/akty-prawne/akty-korporacyjne/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy-kodeks-karny-oraz-niektorych-innych-287677543
7. Kodeks Karny  https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-karny-16798683/art-155