Zdrowie psychiczne pracowników ochrony zdrowia

Dobrostan psychiczny – kolejny jeniec pandemii

Ogromny wzrost stresu i napięcia zaobserwował z pewnością każdy pracownik ochrony zdrowia, który bierze udział w walce z pandemią COVID-19. Teraz szczególnie wymaga się wytrzymałości, stalowych nerwów i umiejętności radzenia sobie w kryzysowych sytuacjach. Codziennością medyków jest stawianie czoła trudnym decyzjom terapeutycznym i organizacyjnym, którym nieraz towarzyszy patrzenie na śmierć pacjentów i rozpacz rodzin. Bywa, że dochodzą do tego roszczenia chorych i oskarżenia ze strony społeczeństwa. Często dbając o pacjentów, zapomina się o sobie. Niekorzystne rezultaty potwierdzone są badaniami – na 1257 pracowników ochrony zdrowia, którzy pracowali na chińskich oddziałach covidowych, u więcej niż połowy wystąpiły objawy depresji, 45% zgłaszało zaburzenia lękowe, a 34% problemy ze snem [1].

Napięcie, które rośnie w godzinach pracy, musi znaleźć gdzieś ujście. Bez odpowiednich zasobów, które pozwolą poradzić sobie z nim we właściwy sposób, nawet najbardziej odporny pracownik ochrony zdrowia w pewnym momencie może doświadczyć pogorszenia się zdrowia psychicznego. Czy to w postaci rozwinięcia się uzależnień, gorszych relacji społecznych, czy też wystąpienia zaburzeń nastroju.

Jak zadbać o dobrostan psychiczny na co dzień

Warto zwrócić uwagę na to, w jaki sposób wyrażamy się na tematy dotyczące zdrowia psychicznego. Pracując w zespole medycznym, wspierajmy siebie nawzajem – unikajmy oceniania, powielania stereotypu, że “lekarz powinien być ze stali” i “może pracować kilkadziesiąt godzin pod rząd”, wystrzegajmy się stygmatyzacji chorób psychicznych i potrzeby pomocy specjalisty. Na szczęście, taka narracja spotyka się z dezaprobatą wśród coraz szerszego grona pracowników ochrony zdrowia, coraz częściej stawiamy zdrowie psychiczne na równi z fizycznym. Wyrazem tego są chociażby akcje bezpłatnej pomocy psychiatrycznej i psychologicznej dla medyków, organizowane przez izby i towarzystwa lekarskie, czy też wyrażanie ostrego sprzeciwu przeciwko nieludzkim warunkom pracy.

Mimo propagowania dbałości o swoje zdrowie psychiczne, w parze z obciążającą psychikę pandemią idzie ograniczona dostępność profesjonalnego wsparcia. Zarówno psychiatria, jak i psychiatria dziecięca od lat są na liście priorytetowych dziedzin medycyny – oznacza to, że zapotrzebowanie na pomoc w tym zakresie nie maleje, a specjalistów wciąż brakuje. W realiach pandemii polską psychiatrię obciąża dodatkowo pogorszenie się zdrowia psychicznego populacji, w tym medyków [2], oraz restrykcje w zakresie kontaktu fizycznego, tak ważnego elementu terapii. Wśród proponowanych rozwiązań prym wiodą tele- i wideoterapie oraz konsultacje, a także aplikacje mobilne, które pozwalają m.in. monitorować nastrój, być w stałym kontakcie z psychiatrą czy terapeutą, zdobyć wiedzę o profilaktyce zdrowia psychicznego.

Jednym z jej najważniejszych elementów jest “self-care”, czyli, tłumacząc dosłownie, “dbanie o siebie”. Podstawą tej idei jest regularne monitorowanie i rozpoznawanie swoich potrzeb, a następnie podejmowanie małych, sprawiających nam przyjemność działań, które zaspokoją je w zgodzie z naszym zdrowiem. Ważne jest to, żeby były to zmiany, które będziemy w stanie wprowadzić z dnia na dzień, których nie będziemy odkładać na później, bo okazują się być kolejnym obciążeniem. Może to być wzięcie jednego dyżuru mniej w miesiącu, pójście spać pół godziny wcześniej, zamówienie od czasu do czasu jedzenia na wynos zamiast zakupów i gotowania ze łzami w oczach, bo jesteśmy tak zmęczeni. Jak wspomniała ostatnio jedna z mądrych lekarek, przedstawicielek pokolenia młodych lekarzy: “dbajmy o siebie, bo nikt za nas tego nie zrobi”.

TU INTER Polska zadba o Twoje poczucie bezpieczeństwa

Pomimo szczerych chęci, wszystkie zmiany związane z własnym dobrostanem psychicznym należy zaczynać od indywidualnej troski o samego siebie. Nie wyklucza to jednak proszenia o pomoc! Jednym z elementów, które wpływa na nasz komfort psychiczny, jest poczucie zabezpieczenia swojego i swoich bliskich. Bezpieczeństwo stanowi przecież podstawę piramidy potrzeb człowieka, znajdując się tuż nad potrzebami fizjologicznymi [3]. Jak zapewnić sobie gwarancję otrzymania szybkiej pomocy w razie nieprzewidzianych sytuacji? Rozwiązanie proponuje TU INTER Polska, oferując szeroką gamę szytych na miarę ubezpieczeń dla pracowników ochrony zdrowia. Proponujemy Ci OC lekarza/fizjoterapeuty/pielęgniarki lub położnej, ubezpieczenie na życie, ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie podróży… To tylko niektóre z naszych starań, których codziennie dokładamy, aby pomóc Ci zadbać o swój dobrostan psychiczny.

Pamiętajmy: zdrowie psychiczne i potrzeba pomocy wśród pracowników ochrony zdrowia nie powinny być tematem tabu.

Referencje

1. Jianbo Lai, Simeng Ma, Ying Wang et. al. Factors Associated With Mental Health Outcomes Among Health Care Workers Exposed to Coronavirus Disease 2019. JAMA Netw Open. 2020;3(3):e203976
2. https://bml.pl/artykuly/news/skutki-pandemii-blisko-80-lekarzy-skarzy-sie-na-pogorszenie-zdrowia-psychicznego [ostatni dostęp: 26.04.2021]
3. Classics in the History of Psychology; A Theory of Human Motivation, A.H. Maslow (1943); Originally Published in Psychological Review, 50, 370–396